از آنجایی که شهر های کوچک که دور از مراکز استان ها و شهر هایی که دارای فرصت های کاری زیاد هستند، عموما دارای قشر جوان آماده به کار خوبی هستند ولی متاسفانه زیر ساخت های لازم برای اشتغال آنها در محل تولدشان وجود ندارد، این قشر به مهاجرت به شهر های بزرگ روی می آورند که این امر مشکلات خاص خود را بدنبال دارد.

با گسترش امکانات اجتماعی و عناصر ارتباطی چون اینترنت می توان اشتیاق و دلیل مهاجرت های غیر ضروری به شهر های بزرگ را کم نمود. اما مشکل اصلی، عدم اشتغال و فرصت های کاری می باشد که سرمایه گذاری در طرح های تولید انرژی یکی از راهکار های مفید برای اشتغال زایی و ایجاد بستر مناسب برای ادامه سرمایه گذاری در موضوعات مختلف می باشد.

نیاز به انرژی الکتریکی در جامعه کنونی با توجه به انواع مصارف (خانگی، تجاری، صنعتی و کشاورزی) نیازی روزافزون میباشد و شیوه های تولید و استفاده از منابع اولیه برای تولید انرژی الکتریکی، انتقال، توزیع و مصرف آن متنوع و دارای سرعت پیشرفت علمی و عملیاتی تقریبا زیادی هستند و با پیشرفت های علمی مباحثی چون نانو، نیمه هادی ها، تراشه های الکترونیکی و حتی رشته های عصبی و…. مدام درحال بروز رسانی می باشند.

 

در چرخه انرژی الکتریکی سه بخش اساسی فعالیت می نمایند که عبارتند از:

 

۱- بخش تولید که وظیفه تولید انرژی را بر عهده دارد و نیروگاه های برق را شامل میگردد.

۲- بخش انتقال و فوق توزیع که وظیفه انتقال انرژی از مراکز تولید (نیروگاه ها) به مراکز مصرف ( شبکه توزیع) را بر عهده دارد.

۳- بخش توزیع که وظیفه پخش انرژی به انواع مصارف بخصوص خانگی، تجاری و کشاورزی را بر عهده دارد.

جهت تامین انرژی نقاط مصرف می بایست انرژی الکتریکی در نیروگاه ها تولید و توسط خطوط انتقال و فوق توزیع و در نهایت توزیع به نقاط مصرف رسانده شود. اما اگر جهت تامین بخشی از بار شبکه بتوانیم انرژی الکتریکی را در محل مصرف تولید کنیم، می توانیم صرفه جویی قابل توجهی را در بخش تولید، انتقال و فوق توزیع شاهد باشیم. همچنین این امر باعث صرفه جویی در استفاده منابع فسیلی تولید انرژی مانند گاز طبیعی می شود.

بعنوان مثال میزان تولید برق در ایران در آوریل ۲۰۱۶ به میزان ۷۴ هزار مگا وات بوده است. (Khani, 2016)

و همچنین، میزان تلفات شبکه انتقال و توزیع برق در ایران در سال ۲۰۱۴  به میزان ۱۴ درصد بوده است.  (data.worldbank.org, 2014) اگر این اعداد را در انتهای سال ۲۰۱۶ ثابت فرض کنیم. بالغ بر ۱۰٫۳۶ هزار مگا وات انرژی الکتریکال اتلاف شده است که یکی از دلایل آن فاصله زیاد بین محل تولید و مصرف و قدیمی بودن نیروگاههای گازی و فسیلی ایران بوده است.

 

بررسی بازار عرضه و تقاضا برای سرمایه گذاری در حوزه نیروگاه های تولید و پراکنده

 

با توجه به رشد تقاضای انرژی برق در دهه آینده در کشور و عدم توانایی دولت در پاسخگویی به این تقاضا و نیز افزایش تدریجی حداکثر بار شبکه برق کشور و ادامه آن در سالهای آینده، نیاز به سرمایه گذاری بخش خصوصی در زمینه تولید برق بشدت احساس می شود.

از طرف دیگر در راستای سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و مبانی قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی کشور  از ابتدای مهر ماه ۱۳۸۴ مقرر گردیده است که در خواستهای تامین برق با قدرت بیش از ۲۵۵ مگا وات از طریق شبکه سراسری پاسخ داده نشود. لذا این موضوع وضعیت بهینه بازار تقاضا را تثبیت میکند.

 

مهمترین عوامل موثر جهت توجه ویژه‌ به تولید پراکنده

 

• نیاز به تجدید ساختار در صنعت برق
• کیفیت برق و مسائل قابلیت اطمینان
• رشد اقتصاد جهانی وجمعیت
• رشد سریع تکنولوژی و ظهور فناوریهای با راندمان بالا
• آلودگی هوا و محیط زیست ناشی از سوزاندن سوختهای فسیلی در تکنولوژی هایی که هم راندمان پایین‌ داشتند و هم آلودگی زیادی تولید می‌کردند.
• لزوم صرفه‌جویی در مصرف انرژی با توجه به رو به زوال بودن منابع سوخت فسیلی

 

از سوی دیگر تولید پراکنده مزایای بالقوه‌ای دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود :

 

• کاهش نیاز به افزایش ظرفیت برق شبکه
• احداث و بهره‌برداری بسیار آسان و سریع
• تولید برق با کیفیت بالا و امکان استفاده از گرمای حاصله به صورت همزمان
• صرفه‌جویی زیاد در مصرف انرژی
• کاهش تلفات و آزادسازی ظرفیت خطوط انتقال انرژی
• بهبود پروفیل ولتاژ
• پیک سایی
• امکان استفاده از منابع انرژی اولیه متنوع مانند بیوگاز، گاز طبیعی و …
• صرفه‌جویی اقتصادی برای مصرف کننده نهایی
• افزایش امنیت تأمین انرژی برای مصرف کننده نهایی خصوصا درصنایع
• انتشار آلاینده‌های زیست محیطی پایین (Energy Portal, 2014)

 

آنچه می توان مشاهده کرد تغییر سیاست گذاری در نحوه تولید انرژی الکتریکال در ایران است که تمرکز بر ایجاد نیروگاه های با توان های بالا کمتر شده است و احداث نیروگاه های تولید پراکنده با توان حداکثر ۲۵ مگا وات در برنامه تشویقی وزارت نیرو ایران بصورت خرید تضمینی برق صورت گرفته است.

قیمت هایی که باعث برگشت سرمایه نیروگاه های گازی CHP بعد از ۳٫۵ سال تا حداکثر ۴ سال و برای نیروگاه ها و مزارع خورشیدی بین ۴٫۵  سال تا ۵ سال شده است. علاوه براین متنوع شدن شیوه های تولید انرژی و نزدیک شدن مراکز تولید انرژی الکتریکال به مصرف کنندگان باعث کم شدن وابستگی به نفت و ایجاد توازن در سبد انرژی ایران خواهد شد.

 

 

References

data.worldbank.org. (2014). Retrieved from The world bank: http://data.worldbank.org/indicator/EG.ELC.LOSS.ZS?end=2013&start=1960&view=chart

Energy Portal. (2014). Retrieved from http://www.energyenergy.ir/

Khani, M. a. (2016, April 7). Iran’s power generation capacity. Retrieved from mehrnews.com: http://www.mehrnews.com/news/3590994